Yargıtay 11. Hukuk Dairesi
E:2023/4190, K:2024/6192, T:10.09.2024
- Limited Şirket Hisse Devri
- Tek Ortaklı Limited Şirket
- Ortaklar Genel Kurulununun Sebep Göstermeksizin Devri Reddetmesi
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/590 E, 2023/621 K.
HÜKÜM : Esastan ret; davanın kabülü
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 13. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2020/186 E., 2020/611 K.
Taraflar arasındaki limited şirket pay devrinin pay defterine kaydı davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı şirket vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı şirket vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip, gereği düşünüldü.
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının ortak olduğu dava dışı K… Sağlık Hizmetleri Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti.’ne ait Özel Yaşam Ftr Merkezi’nin uygunluk belgesinde bulunan kadroların davalı şirkete devredildiğini ve bu şirketin davalı şirkete satılması konusunda anlaşıldığını, akabinde davalı şirketin tek ortağı olan davalı …’un şirketteki hissesinin %50’sini hisse devir sözleşmesi ile davacıya devrettiğini, ancak müvekkiline devredilen hisselerin kayıt ve tescilinin yapılması için davalı şirkete gönderilen ihtarnameye cevap verilmediğini, davalı şirket ortağı ve yetkilisine hisse devrinin pay defterine işlenmesi için başvuruda bulunulduğunu, fakat talebin yerine getirilmediğini, davalı şirket ortağı olduğu için davacının şirkette fiilen doktor olarak düşük maaş ile çalıştığını, ortaklık resmiyet kazanmadığı için davacının mağdur olduğunu, davalı …’un pay devrine muvafakat ettiğini, noter devir sözleşmesinde kabul ettiğini belirterek davacının davalı şirketteki ortaklığının pay defterine kaydı ve Ticaret Sicil Gazetesinde yayınlanmasına, aksi kanaat halinde ise davacının koymuş olduğu sermaye bedelinin ve dava dışı K… Sağlık Hizmetleri Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti.’ne ait uygunluk belgesi ile uygunluk belgesinde bulunan kadroların piyasa rayiç bedelinin reeskont faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı şirket vekili cevap dilekçesinde; davanın zaman aşımına uğradığını, yetkisizlik kararına rağmen davacının Aksaray’da arabulucuya başvurduğunu, davacının dava açmakta hukuki yararının bulunmadığını, talep miktarıyla dilekçe metninde talep edilen toplam bedelin çeliştiğini, davacının K… … Ltd. Şti. tarafından müvekkiline devredilen uygunluk belgesi ve belgedeki kadrolar yönünden dava açma hakkı bulunmadığını, ortaklar genel kurulunun herhangi bir sebep göstermeden pay devrini onay vermemesinin mümkün olduğunu, davacının onay başvurusunun genel kurul kararıyla reddedildiğini, devir sözleşmesinde, devir karşılığında davacının devralan şirkete ortak olacağı ve devrin bu ortaklık için ödenmesi gereken bedel mahsuben gerçekleştirildiğinin yazılı olmadığını, kabul anlamına gelmemek koşuluyla davacının hisse devri için ödediği iddia edilen miktar dışında talepte bulunamayacağını, davacının şirket ortaklığı bulunmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
2. Davalı … cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile her ne kadar 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (6102 sayılı Kanun) 595 inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca ortaklar genel kurulunun sebep göstermeksizin pay devrine ilişkin onayı reddedebileceği hükmü bulunmakta ise de, hisse devri yapan …’un ayrıca şirketin tek ortağı olduğu, noter devir sözleşmesinde devrettiği hissenin devir alan adına şirket pay defterinde ticaret sicil müdürlüğünde kayıt ve tesciline muvafakat ettiğini bildirmesine ve davacı tarafça yapılan ihtarnameye rağmen ortaklar genel kurulunda tek kişi olarak talebi gerekçesiz reddetmiş olmasının eldeki davada ortağın tek kişi olması sebebi ile hakkın kötüye kullanımı mahiyetinde olduğu, kanunun kötü niyeti korumasının söz konusu olmayacağı, tek kişilik şirket yönünden eldeki davada istisnai bir durumun bulunduğu gerekçesiyle davanın kabulüne, …’ın … Sağlık Eğt. Dan. Turz. İnş. Taah. Oto San. Tic. Ltd. Şti.’de … tarafından Ankara 58 inci Noterliğinin 15.04.2014 tarih 10552 yevmiye numarası ile yaptığı Limited Hisse Devrinin şirket pay defterine kaydının yapılmasına, Ticaret Sicil Gazetesinde ilanına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı şirket vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı şirket vekili istinaf dilekçesinde özetle; davanın zaman aşımına uğradığını, ticari davalarda arabuluculuğun dava şartı olduğunu, arabulucunun yetkisiz olması nedeniyle dava şartının gerçekleştirilmediğini, davacının davada hukuki yararının bulunmadığını, talep miktarıyla dilekçe metninde talep edilen toplam bedelin çeliştiğini, davanın kısmi olarak açılamayacağını, davacının yaşam merkezine ilişkin uygunluk belgesi ve belgedeki kadrolar yönünden dava açma yetkisi bulunmadığını, ortaklar genel kurulunun herhangi bir sebep göstermeden pay devrine onay vermemesinin mümkün olduğunu, somut olayda davacının talebinin genel kurul tarafından reddedildiğini, tacir olan davacının Özel Yaşam Ftr Merkezini davalı şirket ortaklığı karşılığında devrettiğini ileri sürmesi ve bu merkezle ilgili olarak hak iddia etmesinin basiretli tacir gibi davranma yükümlülüğü ile bağdaşmadığını, 10.000,00 TL’nin sadece uygunluk belgesi ve kadroların değeri olduğunu, bu durumun sözleşmede de açıkça ifade edildiğini, devir sözleşmesinin sadece davacı tarafından değil, devreden şirketin diğer ortağı tarafından da imzalandığını, ortakların bu devir ile ilgili olarak alacaklarını aldığını, bu satış işlemiyle ilgili K…Sağlık … Ltd. Şti tarafından fatura tanzim edildiğini, müvekkilinin 10.000,00 TL bedelle aldığı uygunluk belgesi ve bu belgedeki kadroların piyasa rayiç bedeli üzerinden geri istenmesinin izah edilemeyeceğini, devir işleminin yapıldığı 2013 tarihinden sonra davacının müvekkili şirket nezdinde çalıştığını, davacının iddialarının soyut olduğunu savunarak kararın kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile taraflar arasında davalı şirketin tek ortağı olan davalı gerçek kişinin şirketteki hisselerinin %50’sini davacıya noterde akdedilen hisse devir sözleşmesi ile devrettiği, pay devrinin genel kurul tarafından oy birliği ile reddedilerek pay defterine işlenmediği hususlarında herhangi bir ihtilaf bulunmadığı, uyuşmazlığın, davacının davalı … ile arasında akdedilen limited şirket hisse devir sözleşmesinin davalı şirketin pay defterine kaydını ve ilanını talep edip edemeyeceği, davanın arabuluculuk dava şartına tabi olup olmadığı, tabi ise bu şartın gerçekleşip gerçekleşmediği, davanın zaman aşımına uğrayıp uğramadığı hususundan kaynaklandığı, akdedilen hisse devir sözleşmesinin 15.05.2014 tarihli olduğu, bu tarihte 6102 sayılı Kanun’un yürürlükte olduğu, bu kanunun 595 inci maddesine göre pay devrinin geçerli olarak yapıldığının kabulü için noterde devire ilişkin işlem yapılması, devir işleminin şirkete bildirilmesi, ortaklar genel kurulu tarafından devire onay verilmesi gerektiği, devir işlemi ticaret sicile tescil edilmekle de 3. kişiler yönünden aleni hale geldiği, davacının davalı şirkete bu konuda ihtar gönderdiği, anılan ihtar üzerine davalı şirket genel kurul tarafından 30.12.2014 tarihli karar ile hisse devir işlemi ve ortaklar pay defterine kaydedilmesinin oy birliği ile reddedildiği, davalı … davalı şirkette bulunan 50 adet payını 15.05.2014 tarihli limited şirket pay devri sözleşmesi ile davacıya devrettiği, devir sözleşmesinde devreden davalı … vekili devir sözleşmesinin pay defterine, ticaret sicil müdürlüğü ve diğer kurumlarda kayıt ve tesciline muvafakat ettiğini kabul ve beyan ettiği, davalı şirketin ticaret sicil kayıtlarından 100 adet hissenin tamamının davalı …’a ait olduğu, davacıya hisseyi devreden davalının, davalı şirketin yetkilisi bulunduğu, bu durumda mahkemece, hisse devir sözleşmesi ile davalı …’un davalı şirketin tek ortağı ve müdürü olduğu, hisse devir sözleşmesinde anılan davalının açıkça hisse devir sözleşmesini pay defterine, ticaret sicil müdürlüğü ve diğer kurumlarda kayıt ve tesciline muvafakat ettiğini kabul ve beyan ettiği halde tek başına katıldığı genel kurul toplantısında hisse devir sözleşmesinin pay defterine işlenmesinin reddine karar verilmesinin 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (4721 sayılı Kanun) 2 nci maddesine aykırı bulunduğu gözetilerek davanın kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmediği, davada dava zaman aşımı süresinin de dolmadığı, davanın arabuluculuk dava şartına tabi olmadığı, sözleşme tarihinin 15.04.2014 olarak yer alması maddi hata niteliğinde olup, mahallinde her zaman düzeltilmesi mümkün görüldüğü gerekçesiyle davalı şirket vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı şirket vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı şirket vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf sebepleriyle kararın kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, limited şirket pay devrinin pay defterine kaydı istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.6100 sayılı Kanun’un 353üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin birinci alt bendi.
3. 6102 sayılı Kanun’un 595 inci maddesi.
3. Değerlendirme
6102 Sayılı Kanun’un 595 inci maddesinin birinci fıkrasında esas sermaye payının devrinin yazılı şekilde yapılacağı ve imzaların noterce onanacağı, ikinci fıkrasında şirket sözleşmesinde aksi öngörülmemişse esas sermaye payının devri için ortaklar genel kurulunun onayının şart olduğu, maddenin gerekçesinde bu onaya kadar sözleşmenin askıda olduğunun belirtildiği ve üçüncü fıkrasında ise şirket sözleşmesinde başka türlü düzenlenmemişse ortaklar genel kurulunun sebep göstermeksizin onayı reddedebileceği, madde gerekçesinde ise yine onay için herhangi bir sebep göstermenin gerekmediği hususları belirtilmiştir.
Davalı gerçek kişi davalı şirketin tek ortağı olup 15.05.2014 tarihli noterde onaylanan limited şirket hisse devri sözleşmesi ile 50.000,00 TL bedel karşılığında yarı hissesini davacıya devir etmiştir. 6102 sayılı Kanun’un 595 inci maddesinin üçüncü fıkrasının gerekçesinde belirtildiği üzere davalı …’un ortaklar genel kurulunda vereceği pay devrine onay kararına kadar sözleşme askıdadır. Davacının sözleşmede öngörülen pay devrinin pay defterine kaydedilmesi talebi üzerine 30.12.2014 tarihinde olağanüstü genel kurul yapılmış ve davacının pay devrine onayı sebep gösterilmeksizin reddedilmiştir. 6102 sayılı Kanun’un 595 inci maddesinin üçüncü fıkrası gereğince davalı şirketin tek ortağı olan davalı … sebep göstermeksizin pay devrine onayı reddedebilir, şirket sözleşmesinde aksine bir hüküm de bulunmamaktadır.
Bu nedenlerle Mahkemece, davalı şirketin ortaklar genel kurulunca pay devrine verilecek onayına kadar askıda olan limited şirket pay devrinin pay defterine kaydı talebinin kabulüne karar verilmesi doğru olmamış, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
Davacı dava dilekçesinde taleplerini terditli olarak ileri sürmüş, davacının davalı şirketteki ortaklığının pay defterine kaydını, Mahkeme aksi kanaatte ise davacının koymuş olduğu sermaye bedelinin ve dava dışı K… Sağlık Hizmetleri Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti.’ne ait uygunluk belgesi ile uygunluk belgesinde bulunan kadroların piyasa rayiç bedelinin reeskont faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini istemiştir. Davacının bu terditli talebi nazara alınarak değerlendirme yapılması ve delillerin takdiriyle sonucuna göre bir karar verilmesi gerekmektedir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine,
10.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.