c) Bilgi verme ve araştırma yapılmasına izin verme yükümlülüğü
MADDE 1447– (1) Sigorta ettiren, rizikonun gerçekleşmesinden sonra, sözleşme uyarınca veya sigortacının istemi üzerine, rizikonun veya tazminatın kapsamının belirlenmesinde gerekli ve sigorta ettirenden beklenebilecek olan her türlü bilgi ile belgeyi sigortacıya makul bir süre içinde sağlamak zorundadır. Ayrıca, sigorta ettiren, aldığı bilgi ve belgenin niteliğine göre, rizikonun gerçekleştiği veya diğer ilgili yerlerde sigortacının inceleme yapmasına izin vermekle ve kendisinden beklenen uygun önlemleri almakla yükümlüdür.
(2) Bu yükümlülüğün ihlal edilmesi sebebiyle ödenecek tutar artarsa, kusurun ağırlığına göre tazminattan indirim yapılır.
TTK Madde 1447
GEREKÇE/Madde 1447 – Sigorta bir zenginleşme aracı olmadığından sigortacı gerçek zararı ödemelidir. İyi niyet ve azami güven esasına dayanan sigortada sigortacının, riziko gerçekleştiğinde sorumluluğunun doğup doğmadığını, doğmuşsa kapsam ve sınırını belirleyebilmesi için rizikoyla ilgili tüm bilgilere sahip olması gerekir. Bu nedenle sigortacı, sigorta ile ilgili olan kimselerden riziko ile ilgili her türlü bilgiyi talep edebilmeli ve rizikonun gerçekleştiği yerlerde gereken incelemeleri yapabilmelidir. Nitekim, bir çok sigorta genel şarttında bu husus açık olarak düzenlenmiştir.
Bu yükümlülüğün ihlali ise maddede ayrıca düzenlenmiştir. Buna göre, kusurun ağırlığına göre ve ödenecek tazminata yaptığı etkiye göre sigorta tazminatından indirim yapılabilecektir.
KARARLAR
1. “İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile taraflar arasında aynı teminat kapsamında hasar öncesinde de sigorta ilişkisinin bulunduğu, taraflar arasındaki Atradius Modula poliçesinin 47520.01 maddesinde; ‘Sigorta şirketi, Türkiye Kredi Sigortası Genel Şartlarını kabul eder. Poliçenin herhangi bir maddesinin Türkiye Kredi Sigortası Genel Şartlarına aykırı düşmesi ve menfaatlerinizin tersine olması durumunda, Türkiye Kredi Sigortası Genel Şartlarındaki hükümler geçerli olacaktır.’ şeklinde düzenlemeye yer verildiği, Kredi Sigortası Genel Şartları A.1.6. maddesinde ise ‘Ayrıca sözleşme olması şartı ile; yukarıda sayılan hallerin dışında alıcının sözleşmede kararlaştırılan şartlarla mal veya hizmet bedelini ödememesi (temerrüt) hali teminat altına alınmıştır.’ düzenlemesine yer verildiği, buna göre davacının dava dışı Alusen Aluminium Profil Technik GMBH ile ticari ilişkisini teminat altına alan sigorta poliçesi düzenlendiği, dava dışı şirketin temerrüdü kapsamında davalı sigorta şirketine hasar başvurusunda bulunulduğu, sigorta poliçesi kapsamında hasar bildirim süresinin maksimum uzatma vadesini takip eden 30 gün olarak belirlendiği, 6102 sayılı Kanun’un 1446 ncı maddesinin ve 6102 sayılı Kanun’un 1452 nci maddesinin emredici mahiyette olduğu, buna göre davalı tarafça ihbarın süresinde yapılmadığı ancak hasarın geç ihbar edilmiş olmasının yapılacak ödemenin niteliğinde bir artışa neden olmadığı, makul süre içerisinde riziko ve buna ilişkin belgelerin sigortacıya sunulduğu, davalı tarafın bildirim yükümlülüğüne aykırılığı somutlaştırmamasının 6102 sayılı Kanun’un 1447 nci maddesinin ikinci fıkrası gereği hasarı sigorta kapsamından çıkarmayacağı, tarafların ticari defter ve kayıtlarına yönelik incelemede hasar miktarının 50.516,50 euro olduğu, poliçe kapsamında tazmin miktarında muafiyet koşuluna yer verildiği, davacı tarafça aynı sigorta poliçesi kapsamında farklı bir firma hakkında %10’luk muafiyeti kabul ettiğinin değerlendirildiği ve hesaplanan 45.464,85 euro tazminatın sigorta poliçesi kapsamında teminat sınırları içerisinde kaldığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile 45.464,85 euro tazminatın temerrüt tarihi olan 17.11.2016 tarihinden itibaren 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun (3095 sayılı Kanun) 4 üncü maddesinin (a) bendi uyarınca işleyecek temerrüt faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
…Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile ilk derece mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
…Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA…” Yargıtay 11. HD., E:2022/1986, K:2023/5751, T:11.10.2023