I – Geçerli olmayan imzaların bulunması
MADDE 677– (1) Bir poliçe, poliçe ile borçlanmaya ehil olmayan kişilerin imzasını, sahte imzaları, hayali kişilerin imzalarını veya imzalayan ya da adlarına imzalanmış olan kişileri herhangi bir sebeple bağlamayan imzaları içerirse, diğer imzaların geçerliliği bundan etkilenmez.
TTK Madde 677
GEREKÇE/Madde 677 – Bu madde, 6762 sayılı Kanunun 589 uncu maddesinden aynen alınmıştır. Maddenin kaynağı CBA’nın 7 nci maddesidir.
KARARLAR
1. “Mahkemece, çekin arka yüzündeki cironun davacı şirket yetkililerinin imzasını taşımadığı, geçerli ciro olmadığı, sahtelik unsurunun tüm cirantalara ve hamillere ileri sürülebileceği gerekçesiyle davanın kabulüne, davacının çek nedeniyle davalıya borçlu olmadığının tespitine, çekin davalıdan alınarak davacıya istirdadına ve kötü niyet ispatlanamadığı için tazminat talebinin reddine karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir….. Mahkemece davacının dava konusu çek nedeniyle davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesi yerinde ise de, davalının bu şekilde davacı dışındaki cirantalara ve keşideciye karşı müracaat haklarını elinden alacak şekilde çekin istirdadına karar verilmesi doğru olmamıştır… TTK’ nun 818/1-c maddesi yollamasıyla TTK’nun 677. maddesi gereğince çek üzerinde yer alan lehtar ve birinci ciranta olan davacının imzasının ona ait olmaması çek üzerindeki keşideci ve davacı dışındaki cirantaların imzalarının sıhhatini etkilemez. Ayrıca TTK’nun 792. maddesindeki istirdat koşulları da somut olayda gerçekleşmemiştir.” Yargıtay 19. HD., E:2015/2254, K:2015/15656, T:26.11.2015.
2. “TTK’nun 730.maddesi göndermesi ile çeklerde de uygulanması gereken aynı kanunun 589.maddesinde “Bir poliçe, poliçe ile borçlanmaya ehil olmayan kimselerin imzasını sahte imzaları, mevhum şahısların imzalarını yahut imzalayan veya namlarına imzalanmış olan şahısları her hangi bir sebep dolayısıyla ilzam etmeyen imzaları taşırsa, diğer imzaların sıhhatine bu yüzden halel gelmez.” düzenlemesi yer almaktadır. Ayrıca TTK’nun 702.maddesinde de “Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kimse son ciro beyaz ciro olsa bile kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde selahiyetli hamil sayılır…” hükmü getirilmiştir. Somut olayda takip alacaklısı selahiyetli hamil olup, yasa takip hakkı için haklı hamil olmayı zorunlu kılmadığından imzasını inkar etmemiş senet borçlularından keşideci A. A.. ve ciranta S. A.. hakkında kambiyo takibi yapabilir. Söz konusu çekin teminat amaçlı olarak lehtar tarafından sözleşme uyarınca hamile verilmiş olması kambiyo senedi vasfını etkilemez (Doç.Dr.Abuzer Kendigelen-Çek Hukuku Sayfa 149). Mahkemece bu borçlular yönünden itirazın reddi gerekirken aksine düşünce ile takibin iptaline karar verilmesi Isabetsizdir.” Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, E:2009/1829, K:2009/10171, T:11.05.2009.
3. “Davaya konu edilen çekteki keşideci olarak davacılardan … Gıda Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. yetkilisi sıfatıyla …’ın imzası bulunmakta olup, anılan davacı şirketin bu imzanın geçersizliğine dair bir iddiası yoktur. Bu durum karşısında 6102 sayılı TTK’nun 677. (6762 sayılı TTK 589) maddesi uyarınca imzaların istiklali prensibi kapsamında davacılardan… Süt Ürünleri A.Ş. yetkilisinin ciranta imzasına yönelik itirazı diğer davacı keşideci … Gıda Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti ‘nin çekten dolayı sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Öte yandan dosya arasında bulunan …. Ticaret Sicil Müdürlüğü nezdinde mevcut 10.05.2012 tarihli yetki belgesine göre, davacı lehdar ciranta …. Süt Ürünleri A.Ş.’yi takibe konu çekin keşide edildiği tarih itibarıyla münferiden temsile yetkili kişilerin bu şirket adına davayı açan … ile …. Birim olduğu görülmektedir. O halde lehdar şirketin ciranta imzasına itiraza dair incelemenin sadece … imzaları üzerinde yapılması yeterli olmayıp, diğer yetkili yönünden de imza incelemesine dair rapor aldırılarak, tüm deliller birlikte değerlendirilmek suretiyle varılacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirmeyle yazılı şekilde hüküm tesisinde isabet görülmemiştir.” Yargıtay 19. HD., E:2014/16837, K:2015/3796, T:18.03.2015.
4. “Mahkemece yapılan yargılama sonucunda, davacı keşideci borçlu olup, TTK’nın 818/1-c maddesinin yollaması ile TTK 677. maddesi uyarınca, çek, çekle borçlanmaya ehil olmayan kişilerin imzasını, sahte imzaları, hayali kişilerin imzalarını veya imzalayan ya da adlarına imzalanmış olan kişileri herhangi bir sebeple bağlamayan imzaları içerirse diğer imzaların geçerliliğinin bundan etkilenmeyeceği, çeki düzenleyen keşidecinin lehtarın ciro imzasına itiraz hakkı olmadığı, ciro imzasının lehtara ait olmamasının anılan düzenleme karşısında imzasına itiraz etmeyen keşideci hakkında takip yapılmasına engel oluşturmayacağı gerekçeleriyle, keşideci borçlunun lehtarın ciro imzasının sahte olduğunu ileri sürerek çek nedeniyle borçlu olmadığının tespiti istemli davasının reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir….. hükmün ONANMASINA…” Yargıtay 19. HD., E:2014/19364, K:2015/168, T:13.01.2015.
5. “6762 sayılı TTK ‘nın 589.maddesinde düzenlenen (6102 sayılı TTK md 677) “imzaların istiklali(bağımsızlığı)” ilkesine göre, senet lehtarının veya diğer cirantaların ciro imzasının sahte olması hali, diğer imza sahiplerinin ve özellikle senedin asıl borçlusu olan keşidecinin senetten kaynaklanan sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Zincirleme ve birbirine bağlı, lehtardan hamile tam ve düzenli yani kesintisiz cirolar hak sahipliğine karine sayılır. Cirolar arasındaki zincirleme bağlılığın gözlenmesi sadece dış görünüm bakımından yapılır. Başka bir anlatımla, ciro silsilesinin (zincirinin) muntazam bir şekilde birbirini takip edip etmediğini incelerken dış görünüşü incelemek yeterli olup, cirantalardan birinin imzasının sahte olması veya temsilci sıfatıyla senedi imzalayan şahsın imza yetkisinden yoksun olması ciro zincirini etkilemez.” YArgıtay 19. HD., E:2014/8042, K:2014/11381, T:17.06.2014.
6. “6762 sayılı Kanun’un 589 uncu (6102 sayılı Kanun md. 677) maddesine göre bir poliçe, ehliyeti olmayan kimselerin imzalarını ihtiva ederse, sahte imzalar veya gerçekte mevcut olmayan (mevhum) kimselerin imzalarını taşırsa yahut senedi imzalayan kişiler (veya namına imzalanan) açısından herhangi bir sebepten bağlayıcı olmayan imzalar mevcut ise bütün bu durumlar diğer imzaların geçerliliğini etkilemez. Kambiyo senetlerinde (ticari senetler) “taahhütlerin bağımsızlığı” (imzaların istiklâli) ilkesi caridir (Fırat Öztan, Kıymetli Evrak Hukuku, Ankara, 1997, s.414 vd). Anılan madde 6762 sayılı Kanun’un 730 uncu (6102 sayılı Kanun md. 818) maddesinin yollamasıyla çekler hakkında da uygulanır. İmzaların bağımsızlığı ilkesi poliçeye (çeke) atılan her geçerli imzanın (keşidecinin, cirantanın, avalistin, kabul eden muhatabın imzası gibi) sahibini bağladığını, geçersiz imzaların sahiplerini sorumlu kılmamalarına rağmen poliçenin (çekin) geçerliliğini ortadan kaldırmadığını ifade eder. Geçerli imzaların sahipleri, başkasının imzasının geçersiz olduğunu ileri sürerek kambiyo sorumluluğundan kurtulamazlar; geçersiz bir imza sahibini bağlamaz, ancak ciro zincirini de koparmaz (Reha Poroy, Ünal Tekinalp, Kıymetli Evrak Hukuku Esasları, İstanbul, 2001, s.136). İmzaların bağımsızlığı hükmünün işleyebilmesi için senedin kambiyo senedi (poliçe/bono/çek) olarak geçerli olması şarttır. Şayet kambiyo senedi herhangi bir nedenden ötürü hükümsüz ise (örneğin senet metninde çek kelimesi yok ise) bu senedin üzerindeki imzaların (taahhütlerin) kıymetli evrak hukukundaki anlamıyla geçerliliği düşünülemez. İmzaların bağımsızlığının sonucu olarak sahibini bağlamayan imzaların bulunması hâlinde imzası kendisini bağlamayan kişi bunu herkese karşı hükümsüzlük def’i olarak ileri sürebilir. Ancak geçerli imzaların sahipleri geçersiz imzaların mevcudiyeti dolayısıyla çek sorumluluğundan kurtulamazlar (Hüseyin Ülgen vd., Kıymetli Evrak Hukuku, İstanbul, 2015, s.151).”Yargıtay HGK., E:2024/18, K:2024/184, T:17.4.2024