II – Cironun şekli
MADDE 683– (1) Cironun poliçe veya poliçeye bağlı olan ve “alonj” denilen bir kâğıt üzerine yazılması ve ciranta tarafından imzalanması gerekir.
(2) Lehine ciro yapılan kişinin ciroda gösterilmesine gerek olmadığı gibi, ciro, cirantanın sadece imzasından ibaret olabilir. Bu şekildeki cirolara “beyaz ciro” denir. Beyaz cironun poliçenin arkasına veya alonj üzerine yazılması gerekir.
TTK Madde 683
GEREKÇE/Madde 683 – 6762 sayılı Kanunun 595 inci maddesinden aynen alınan 683 üncü maddenin kaynağı CBA’nın 13 üncü maddesidir.
KARARLAR
1. “Talep, ihtiyati haciz istemine ilişkin olup, mahkemece ihtiyati haciz talep edenin yetkili hamil olmadığından bahisle talebin reddine karar verilmiştir. Ancak çekin cirosunda lehine ciro yapılan kimsenin gösterilmesi zorunlu olmayıp, ciro sadece cirantanın imzasından ibaret de olabilir. Bu tür ciroya TTK’nın 818/1-d, 683/2. maddeleri uyarınca beyaz ciro denmekte olup temlik cirosu hükmünde kabul edilir. Beyaz cironun geçerli olması için ciroya ilişkin imzanın çekin arkasına veya alonj üzerine atılması zorunludur. Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır. (TTK’nın 790. maddesi) Uygulamada bir bankanın müşterisi, başka banka üzerine keşide edilmiş çekleri kendi bankasına getirmekte ya çeki veren bankadan tahsil edilerek ödenmesini ya da hesabına derhal alacak kaydedilmesini istemektedir. Her iki halde de çekin bankaya tahsil amacıyla temlik ya da doğrudan tahsil amacıyla verilmesi gerekmektedir.
İhtiyati haciz istemine konu çek … Türk Bankası Etimesgut Şubesi tarafından verilmiş olup, … tarafından … Gıda Temizlik İnşaat Metal Plastik San. ve Tic. Ltd. Şti. emrine keşide edilmiştir. … Gıda Temizlik İnşaat Metal Plastik San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından beyaz ciro ile ihtiyati haciz isteyen bankaya devredilmiştir. Çeklerin bu suretle hamili olan ihtiyati haciz isteyen banka 5941 sayılı Kanunun’un 8/3-4. maddeleri uyarınca bankalararası takas odaları aracılığı ile elektronik ortamda çekleri muhatap bankaya ibraz etmiş, çeklerin karşılığının bulunmaması nedeniyle altına muhatap bankaya vekaleten karşılıksız olduğuna ilişkin kaydı dercetmiştir. Açıklanan bu durum karşısında ihtiyati haciz talep eden bankanın talebe konu çekleri … Gıda Temizlik İnşaat Metal Plastik San. ve Tic. Ltd. Şti’nden beyaz ciro yoluyla devralarak çeklerin hamili olduğu gözetilerek ihtiyati haciz talebinin kabulüne karar verilmesi gerekirken; çekdeki ciro silsilesine göre ihtiyati haciz talep eden bankanın meşru hamil olmadığı gerekçesiyle, talebin reddine karar verilmesi doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir.” Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, E:2016/5391, K:2016/7314, T:19.09.2016
2. “Somut olayda, takip dayanağı senetler nama yazılı olarak düzenlenmiştir. Buna rağmen lehtar tarafından kaşe basılıp imzalanmak suretiyle yapılan ciro beyaz ciro niteliğinde olup, alacağın temliki niteliği taşımamaktadır.” Yargıtay 12. HD., E: 2022/7334, K:2022/14329, T:29.12.2022
3. “Somut olayda takip dayanağı senet nama yazılı olarak düzenlenmiştir. Buna rağmen lehtar tarafından kaşe basılıp imzalanmak suretiyle yapılan ciro beyaz ciro olup bu devir alacağın temliki niteliği taşımamaktadır. Buna göre takip alacaklısı lehtar olmadığından yetkili hamil değildir. Mahkemece, yukarıdaki ilkeler ışığında alacaklının takip hakkı bulunmadığı kabul edilerek takibin iptaline karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi ve istinaf başvurusu üzerine Bölge Adliye Mahkemesince, başvurunun esastan reddine karar verilmesi isabetli olmayıp bozmayı gerektirmiştir.” Yargıtay 12. HD., E:2022/1964, K:2022/8900, T:15/09/2022